Langs de vloedlijn van de zuidelijke stranden van Noorwegen wordt nu en dan barnsteen gevonden, een half-edelsteen. De Noren hechten veel waarde aan Barnsteen vanwege de warme kleur ervan. Barnsteen wordt verwerkt gehuld in hangers, kettingen en armbanden. Het is een zeer elegant geschenk om te geven.
Van oorsprong is Barnsteen een fossiel hars, miljoenen jaren geleden afkomstig van naaldbomen en daarna versteend. Barnsteen is meestal warmgeel tot donkerrood van kleur, maar er bestaan ook meer groen-, blauw- of zelfs zwartgekleurde soorten. Doorzichtige barnsteen wordt algemeen het mooist gevonden en is het kostbaarst. Soms worden er ook stukken gevonden met ingesloten (fossiele) insecten.
De barnsteen die in zuid Noorwegen gevonden wordt is afkomstig uit het Oostzee-gebied. De ouderdom is Eoceen (35 miljoen jaar). De uitgestrekte naaldbossen die toen over Zuid-Noorwegen, Midden-Zweden, de Oostzee en Zuid-Finland lag, wordt gezien als de oorsprong van de hars waaruit deze barnsteen is ontstaan. De dennensoort die de hoogste kwaliteit barnsteen levert, Pinus succinifera, is uitgestorven.
Barnsteen drijft op koud zeewater met als gevolg dat barnsteen die uit de ondergrond loskomt, aan kan spoelen op de stranden. Vooral bij stormachtig weer wordt barnsteen losgewoeld uit de zeebodem en afgezet langs de kust.
Herkennen van Barnsteen
Er zijn twee proeven voor het herkennen van barnsteen:
- Barnsteen zinkt in zoet water en drijft op (koud) zeewater. Leg je vondst in een bak met (lauw) kraanwater, voeg zout toe (twee eetlepels per 200 ml water). Als je vondst gaat drijven wanneer het zout is opgelost, is het barnsteen.
- Om het materiaal van bv. plastic te kunnen onderscheiden, verhit je een naald roodgloeiend. Je steekt hem in je vondst en trekt hem er weer uit. Als de naald er gemakkelijk uitgaat, is het barnsteen. Als hij er in vast blijft zitten is het plastic. Bij barnsteen moet de naald bovendien een ‘heerlijke geur’ verspreiden.
Bronnen:
- Geologie tijdschrift Grondboor en Hamer Nr. 1 2011
- Geologie van Nederland door Roderic Bosboom, Naturalis
- http://www.geologievannederland.nl/zwerfstenen/beschrijvingen/barnsteen
