Het Natuurreservaat Zuidoost-Spitsbergen (Svalbard) werd ingesteld in 1973 door Noorwegen. Het is een van de vele beschermde gebieden in de Spitsbergen- archipel en wordt in het oosten begrensd door de Olga straat en in het westen door het Stor Fjord.
Met een oppervlakte van 6.380 vierkante kilometer omvat het reservaat de eilanden Barentsz en Edge en heeft het een aantal kleine gletsjers die zich over een aanzienlijk deel van elk eiland uitstrekken.
Het dierenleven in het reservaat omvat onder meer het Svalbard-rendier, dat de barre omstandigheden kan overleven door zich te voeden met de schaarse vegetatie in het gebied.
Spitsbergen werd beschouwd als een niemandsland, of beter gezegd een iedersland, totdat het Spitsbergenverdrag werd ondertekend. De activiteiten op de archipel waren vooral gericht op de exploitatie van de natuurlijke hulpbronnen, maar toeristen
avonturiers en wetenschappers hadden het ook ontdekt.
Walvisvaarders, Pomors en vallenzetters
De jacht op walvissen en walrussen begon nadat Willem Barentsz in 1596 Spitsbergen ontdekte. De jagers waren voornamelijk Nederlanders en Engelsen, maar ook enkele Denen en Noren waren betrokken, evenals andere nationaliteiten. Uitputtende jacht leide tot dalende inkomsten. Pomoren, bewoners van het Russische Noorden, meer bepaald in de landstreek Pomorje exploiteerden de archipel tussen 1700 en 1850, voornamelijk door daar te overwinteren en op rendieren, poolvossen, ijsberen, walrussen en zeehonden te jagen. Ook verzamelden ze eieren en dons in de zomer. Noorse vallenzetters namen het vervolgens over en gingen door tot de jaren zeventig. Enkele Noren kwamen op zeehondenschepen om in de zomer te jagen en eieren te rapen. Overmatige jacht van sommige soorten en de daaruit voortvloeiende beschermingsmaatregelen brachten het grootste deel van deze exploitatie tot stilstand.
Belangrijke onderzoeken volgden naar commerciële delfstoffen zoals steenkool en verschillende mineralen en gesteenten (waaronder gips en marmer) vanaf het begin van de 20e eeuw. Er werd steenkool gewonnen in Isfjorden, Kongsfjorden en Van Mijenfjorden.
Spitsbergen is het startpunt geweest voor verschillende Noordpoolexpedities. Talloze wetenschappers hebben er onderzoek naar gedaan naar Arctische verschijnselen.
Meteorologisch onderzoek en commerciele activiteiten
Er zijn al lange tijd stations in de archipel actief. Vanwege de strategische ligging zijn er meer gebouwd tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Burgers uit landen die het Spitsbergenverdrag hebben onderschreven, mogen commerciële activiteiten uitoefenen in de archipel. De Russen winnen steenkool in Barentsburg en de Noren in Longyearbyen en Sveagruva. Longyearbyen is een internationale gemeenschap met inwoners uit 36 landen (in 2009) en een verscheidenheid aan bedrijven. Daarnaast is er in Hornsund, een Pools onderzoeksstation actief, en Ny-Ålesund is voor velen een belangrijke uitvalsbasis voor internationale wetenschappers. De archipel is ook een populair toeristisch doel, vooral in de zomer.
De milieuwetgeving is van toepassing op iedereen die op Spitsbergen woont en zaken doet, evenals op alle bezoekers.