-een Noors sprookje-

In lang vervlogen tijden woonde in Kvam een ​​scherpschutter met de naam Per Gynt. Hij was

voortdurend in de bergen, waar hij beren en elanden doodde, want in die tijd waren er veel bossen aan de Fjäll, waar allerlei soorten beesten leefden. Eens, laat in de herfst, toen het vee al lang van de bergweiden was verdreven, besloot Per Gynt om opnieuw de Fjäll op te gaan. Met uitzondering van drie melkmeisjes had al het herdersvolk de bergen al verlaten. Maar toen Per Gynt de Hövringalm bereikte, waar hij van plan was om die ​​nacht in een herdershut te overnachten, was het al zo donker dat hij geen hand meer voor ogen kon zien. Ineens begonnen de honden heftig te blaffen, zodat hij zich ongemakkelijk voelde. Plotseling stootte hij zijn voet tegen iets en toen hij het betaste, was het koud, groot en glad. Hij was er zeker van dat hij het pad niet had verlaten, maar hij kon zich niet voorstellen wat het dan zou kunnen zijn; hij voelde dat het helemaal niet in orde was.

“En wie bent u?” Vroeg Per Gynt, want hij merkte dat het bewoog.

“O, ik ben de kromme”, was het antwoord. En nu wist Per Gynt net zoveel als hij eerder wist. Dus ging hij verder, “want vroeg of laat zal ik aan het einde ervan komen,” dacht hij.

Terwijl hij verder ging, stootte hij opnieuw tegen iets aan en toen hij het voelde, was het weer iets koud en groot en glad.

“En wie bent u?” Vroeg Per Gynt.

“Ik ben de kromme”, was opnieuw het antwoord.

“Nou, of je nu krom of recht bent, je zult me ​​moeten laten passeren,” zei Per Gynt; want hij merkte dat hij in een cirkel liep, en dat de kromme zich rond het huisje van de herder had verschanst. Bij deze woorden bewoog de kromme een beetje naar de zijkant, zodat Per Gynt in het huisje kon komen. Toen hij binnenkwam, was het binnen net zo donker als het buiten was; en hij struikelde. Hij voelde langs de muren; want hij wilde zijn geweer en zijn jachttas neerleggen. Maar terwijl hij de omgeving met zijn handen verkende, merkte hij opnieuw dat iets groot, koud en glibberig was.

“En wie ben je nu?”, schreeuwde Per Gynt.

“O, ik ben de grote kromme”, was het antwoord. En waar hij ook greep of waar hij zijn voet zette, hij voelde de windingen van de kromme om zich heen slaan.

“Dit is een slechte plaats om te zijn,” dacht Per Gynt, “want deze kromme is buiten en binnen. Hij nam zijn geweer, ging weer naar buiten, en voelde zich een weg langs de kromme tot hij bij zijn hoofd kwam.

“En wie ben je echt en waar kom je vandaan?” Vroeg hij.

“O, ik ben de grote kromme van Etnedal,” zei de monstertrol. Per Gynt verspilde geen tijd, maar schoot drie kogels midden door zijn hoofd.

“Schiet opnieuw!” Riep de kromme. Maar Per Gynt wist beter, want als hij nog een keer had geschoten, zou de kogel zijn weerkaatst en hem raken. Toen dit was gebeurd, pakten Per Gynt samen met zijn honden de grote trol vast en sleepten hem de hut uit, zodat ze zich daar op hun gemak konden voelen. En ondertussen klonken de heuvels van het lachen en de spot. “Per Gynt heeft hard getrokken, maar de honden hebben harder getrokken!” klonk het.

’s Morgens ging Per Gynt op jacht. Toen hij ver de Fjäll in liep, zag hij een meisje schapen en geiten over een bergtop drijven. Maar toen hij ook de top van de berg bereikte, was het meisje verdwenen, evenals haar kudde, en alles wat hij zag was een grote roedel beren.

“Nog nooit heb ik beren samen in een roedel zien rennen”, dacht Per Gynt. Maar toen hij dichterbij kwam, verdwenen ze allemaal, behalve één. Toen riep een stem vanuit een nabijgelegen heuvel: “Bewaak je zwijn, Per Gynt is buiten,met zijn geweer in zijn hand!”
“O, dan is het slecht voor Per Gynt; maar niet voor mijn everzwijn, omdat Per Gynt zich vandaag niet heeft gewassen, ‘klonk het vanaf de heuvel. Maar Per Gynt spuugde op zijn handen en waste ze aldus en schoot toen de beer.

De heuvels klonken van galmend gelach: “Je had je beer beter moeten bewaken”, riep één stem. “Ik dacht niet dat hij de waskom in zijn mond droeg,” antwoordde de ander.

Per Gynt vilde de beer, en begroef zijn lichaam onder een grote ronde rots; maar het hoofd en de huid nam hij mee. Op de terugweg ontmoette hij een bergvos.

“Zie, mijn lammetje, hoe dik ben je!” Galmde uit een heuvel. “Zie eens hoe hoog Per Gynt zijn geweer draagt!” Klonk het van een ander, terwijl Per Gynt zijn geweer vastpakte en de vos neerschoot. Hij vilde deze ook en nam de huid mee, en toen hij de hut van de herder bereikte, spijkerde hij de hoofden, met de kaken wijd open, tegen de buitenmuur. Toen maakte hij een vuur en hing er een soepketel boven; maar het rookte zo verschrikkelijk dat hij zijn ogen nauwelijks open kon houden en daarom een ​​rookgat moest maken. Plotseling stak een trol zijn neus door het rookgat; zijn neus was zo lang dat hij de open haard bereikte.

“Hier is mijn neus, dus kijk goed!” Zei hij.

“Hier is een voorproefje van de soep die ik kook!” Zei Per Gynt en hij goot de hele ketel soep over zijn neus. De trol kermde luidkeels; maar uit alle hoogten rondom hem klonk lach en spot en werd er geroepen:

“Gynt soepruiker, Gynt Soepruiker!”

Daarop was alles een tijd stil; maar toen begon buiten het lawaai en het tumult weer. Per Gynt keek naar buiten en zag een wagen, getrokken door beren, die de grote trol erop laden en vervolgens gingen ze met hem de Fjäll op. Plots stroomde er een emmer water door de schoorsteen naar beneden, waardoor het vuur werd verstikt, en Per Gynt zat in het donker. Toen kwam er uit elke hoek gelach en geschreeuw en één stem zei: “Nu zal Per Gynt niet beter af zijn dan de melkmeisjes in de hut in Val!”

Per Gynt stak het vuur weer aan, riep zijn honden, sloot de hut van de herder en ging naar het noorden, naar de hut in Val, waar de drie melkmeisjes waren. Nadat hij een eind had afgelegd, zag hij een vuur, alsof de hele hut in vuur en vlam stond en op hetzelfde moment kwam hij een hele groep wolven tegen, van wie hij er een schoot en de anderen doodsloeg. Toen hij de hut bij Val bereikte, vond hij het pikkedonker, en er was geen vuur te zien, niet hier en niet in de omgeving. Maar er waren vier vreemden in de hut, die de melkmeisjes bang maakten. Het waren vier bergtrollen en hun namen waren: Gust i Väre, Tron Valfjeldet, Kjöstöl Aabakken en Rolf Eldförkungen. Gust i Väre stond voor de deur, op wacht, en Per Gynt beschoot hem, maar miste, dus rende hij weg. Toen Per Gynt de kamer binnenkwam, waren de melkmeisjes doodsbang; Ze begonnen te jammeren en vertelden Eldförkungen dat ze vuur moesten maken. Op hetzelfde moment sprongen de honden op Kjöstöl Aabakken en gooiden hem hals over kop in de haard, zodat de as en de vonken rondvlogen.

“Heb je mijn slangen gezien, Per Gynt?” Vroeg Tron Valfjeldet – want zo noemde hij de wolven.

“Ja, en nu zul je dezelfde weg afleggen als je slangen zijn vertrokken!” Riep Per Gynt uit en schoot hem neer. Toen maakte hij er een einde met het uiteinde van zijn geweer; maar Eldförkungen vluchtte door de schoorsteen. Nadat Per Gynt dit had gedaan, vergezelde hij de melkmeisjes naar hun dorp, want ze durfden niet langer in de hut te blijven.

Toen de kerst kwam, ging Per Gynt opnieuw. Hij had gehoord van een boerderij in Dovre, waar zoveel trollen gewend waren om samen te komen op kerstavond, dat de mensen die daar woonden moesten vluchten en plekken op andere boerderijen moesten vinden om te verblijven. Per Gynt besloot bij deze boerderij te jagen; want hij dacht dat hij deze trollen graag zou willen zien. Hij trok gescheurde kleding aan en nam een ​​tamme beer mee die hem toebehoorde, samen met een priem, een beetje pek en wat draad. Toen hij de boerderij had bereikt, ging hij naar binnen en vroeg om onderdak.

“Moge God ons helpen!” Riep de man. “We kunnen je niet onderdak bieden en moeten zelf het huis verlaten, want de plaats leeft elke kerstavond met trollen!”

Maar Per Gynt dacht dat hij de trollen kon opruimen. Dus ze vertelden hem om te blijven en gaven hem een ​​varkenshuid op de koop toe. Toen ging de beer achter de haard liggen, Per nam zijn pek, zijn priem en zijn draad, en begon om een ​​enkele grote schoen uit de varkenshuid te maken. En hij trok er een dik touw doorheen als veter, zodat hij de hele schoen aan elkaar kon rijgen, en bovendien had hij twee wagen-spaken als wiggen bij de hand. Plots kwamen de trollen samen met viooltjes en vioolspelers, en sommigen van hen dansten, en anderen aten van het kerstdiner dat op de tafel stond, en wat gebakken spek, en anderen bakten kikkers en padden en andere walgelijke dingen – het kerstdiner hadden ze zelf meegebracht. In de tussentijd merkten sommigen van hen de schoen die Per Gynt had gemaakt. Omdat het kennelijk bedoeld was voor een grote voet, alle trollen wilden het proberen. Toen iedereen zijn voet erin had gestoken, rijgt Per Gynt het dicht, zo strak dat elk van hen in de schoen werd vastgehouden. Maar nu stak de beer zijn neus uit en snoof aan het gebraad.

“Wil je wat taart, kleine witte kat?” Zei een van de trollen en gooide een brandende hete, geroosterde kikker in de kaken van de beer.

“Dreun hen, meester Bruin!” Riep Per Gynt. En de beer werd zo boos dat hij op de trollen snelde, ze van alle kanten sloeg en ze krabte. En Per Gynt hieuw in de menigte met zijn andere wagen-spaak alsof hij hun schedels wilde afbreken. Toen moesten de trollen zich uit de voeten maken, maar Per Gynt bleef en smulde de hele kerstweek, terwijl er gedurende vele lange jaren niets meer van de trollen werd gehoord.

Bron: eigen vertaling www.VakantielandNoorwegen.nl